ਪੈਰਾਂ ‘ਚ ਦਿੱਸਣ ਇਹ 6 ਲੱਛਣ ਤਾਂ ਸਮਝ ਲਓ ਜਿਗਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ, ਨਾ ਕਰੋ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼…
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 9 ਜੁਲਾਈ, 2025 ( ਨਿਊਜ਼ ਟਾਊਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ) :
ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਗਰ (Liver) ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅੰਗ ਹੈ। ਇਕੱਲਾ ਜਿਗਰ 500 ਤੋਂ ਵੱਧ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਗਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਹ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣਾ, ਫੈਟ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਸ ਨੂੰ ਸੰਤੁਲਿਤ ਰੱਖਣਾ ਹੈ।
ਪਰ ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੇ ਪਹਿਲੇ ਲੱਛਣ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਕਸਰ ਅਸੀਂ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਸਕਿਨ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਤੇ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਮਾਮੂਲੀ ਸਮਝਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਕਈ ਵਾਰ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ, ਦਰਦ ਜਾਂ ਸਕਿਨ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣ, ਗਲਤ ਜੁੱਤੇ ਪਹਿਨਣ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੁਰਨ ਕਾਰਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇਕਰ ਸਥਿਤੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਰਹੀ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਗਰ ਦੇ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜੋ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣਾ, ਉਲਟੀਆਂ, ਨੀਂਦ ਨਾ ਆਉਣਾ, ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਥਕਾਵਟ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ, ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਭਾਰ ਘਟਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਜਿਗਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।
ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
1. ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਾਲ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ
ਜੇਕਰ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਲਾਲ ਅਤੇ ਭੂਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਟਾਈਮਜ਼ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਅਕਸਰ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਨਿਸ਼ਾਨ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗੋਡਿਆਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਪਾਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਲਾਲ ਧੱਬਿਆਂ ਵਰਗੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਉਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਵਿੱਚ ਫੈਟ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
2. ਗਿੱਟਿਆਂ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਨਾੜੀਆਂ
ਮੱਕੜੀ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਲ ਵਰਗੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਸਕਿਨ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਹੇਠਾਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਿੱਟਿਆਂ ‘ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਲੀਵਰ ਸਿਰੋਸਿਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਐਸਟ੍ਰੋਜਨ ਹਾਰਮੋਨ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਵਿਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਫੈਲਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮੱਕੜੀ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਜਿਗਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
3. ਫਟੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ
ਫਟੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਫੱਟੀਆਂ ਅੱਡੀਆਂ ਜਿਗਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਗਰ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸਰੀਰ ਦੀ ਫੈਟ ਵਿੱਚ ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਵਿਟਾਮਿਨਾਂ ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ (Vitamin A), ਵਿਟਾਮਿਨ ਡੀ (Vitamin D), ਵਿਟਾਮਿਨ ਈ ((Vitamin E), ਅਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਕੇ (Vitamin K)। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ ਦੀ ਕਮੀ ਅੱਡੀਆਂ ਦੀ ਸਕਿਨ ਨੂੰ ਮੋਟਾ, ਸੁੱਕਾ ਅਤੇ ਫਟਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
4. ਪੈਰ ਗਰਮ ਹੋਣਾ ਅਤੇ ਜਲਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ
ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਪਹਿਲਾ ਲੱਛਣ ਪੈਰਾਂ ਦਾ ਗਰਮ ਹੋਣਾ ਹੈ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਤਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਰਮੀ ਅਤੇ ਜਲਣ ਹਮੇਸ਼ਾ ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਨਸਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਜਾਂ ਝਰਨਾਹਟ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਅਮੋਨੀਆ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜੋ ਨਸਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
5. ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ
ਜੇਕਰ ਪੈਰ ਜਾਂ ਗਿੱਟੇ ਦੇ ਸੁੱਜੇ ਹੋਏ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਉਂਗਲੀ ਨਾਲ ਦਬਾਉਣ ‘ਤੇ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਲਈ ਟੋਆ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਪਿਟਿੰਗ ਐਡੀਮਾ (Pitting Edema) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਗਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਸਿਰੋਸਿਸ ਵਿੱਚ, ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਐਲਬਿਊਮਿਨ ਨਾਮਕ ਪ੍ਰੋਟੀਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਐਲਬਿਊਮਿਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਪਦਾਰਥ ਦਾ ਸੰਤੁਲਨ ਬਣਾਈ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਤਰਲ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਲੀਕ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਪਹਿਲਾ ਸੰਕੇਤ ਪੈਰਾਂ ਅਤੇ ਗਿੱਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਹੈ। ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸੋਜ ਜਿਗਰ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ।
6. ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਬਦਬੂ
ਅਕਸਰ ਪੈਰਾਂ ਦੀ ਬਦਬੂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬੈਕਟੀਰੀਆ ਅਤੇ ਪਸੀਨਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਲੱਛਣ ਜਿਗਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਪਸੀਨੇ ਰਾਹੀਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਗ੍ਰੰਥੀਆਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਗਰ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਰੀਰ ਦੇ ਮੈਟਾਬੋਲਿਜ਼ਮ ਅਤੇ ਹਾਰਮੋਨਲ ਸੰਤੁਲਨ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪੈਰਾਂ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਬਦਬੂ ਆਮ ਨਾਲੋਂ ਤੇਜ਼ ਅਤੇ ਅਜੀਬ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਬਦਬੂ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
