Cloud Burst: ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਇਹ 3 ਸੰਕੇਤ! ਦੇਖਦੇ ਹੀ ਤੁਰੰਤ ਹੋ ਜਾਓ ਸਾਵਧਾਨ
ਨੈਨੀਤਾਲ, 18 ਅਗਸਤ 2025 ( ਨਿਊਜ਼ ਟਾਊਨ ਨੈੱਟਵਰਕ ) :
ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬਰਸਾਤ ਦਾ ਮੌਸਮ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੀਂਹ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਸੋਚਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਦਲ ਜੋ ਮੀਂਹ ਲਿਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਕਈ ਵਾਰ ਤਬਾਹੀ ਵੀ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਨ? ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਕਸਰ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਨੈਨੀਤਾਲ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਆਰਿਆਭੱਟ ਆਬਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨਲ ਰਿਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ (ARIES) ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਇਸ ਕੁਦਰਤੀ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਵਿਗਿਆਨ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ।
ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜਦੋਂ ਬੱਦਲ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਲੈ ਕੇ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਰੁਕਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਅਚਾਨਕ ਫਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਸੰਘਣਾਪਣ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਲੱਖਾਂ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਇੱਕੋ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਸੀਮਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਤੇਜ਼ ਵਹਾਅ ਵਾਲੇ ਹੜ੍ਹ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਹੜ੍ਹ ਕਾਰਨ, ਪਹਾੜੀ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜ਼ਮੀਨ ਖਿਸਕਦੀ ਹੈ ਜੋ ਤਬਾਹੀ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਬੱਦਲ ਫਟਣਾ ਕੀ ਹੈ?
ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ. ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦਾ ਉੱਪਰਲਾ ਹਿੱਸਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਠੰਢਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੀਂਹ ਦੀ ਗਤੀ 100 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਇੰਨੀ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕਲਾਉਡ ਬਰਸਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਖ਼ਤਰਾ ਪਹਾੜੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਉੱਥੇ ਪਹਾੜ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੱਦਲ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇੱਥੇ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਫੈਲਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਇੱਕ ਜਗ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਾਲੇ ਬੱਦਲ ਬਣਦੇ ਹਨ
ਡਾ. ਨਰਿੰਦਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਬੱਦਲ ਫਟਣਾ ਇੱਕ ਆਮ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ ਪਰ ਜੇਕਰ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ 70 ਤੋਂ 80 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਨਮੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸਵੇਰੇ ਗਰਮੀ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਅਚਾਨਕ ਤੂਫਾਨ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਘਟਨਾ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖੋ
ਕਾਲੇ ਬੱਦਲਾਂ ਦੇ ਸੰਕੇਤਾਂ ਬਾਰੇ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬੱਦਲ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਿਊਮੁਲੋਨਿੰਬਸ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਫੈਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਜਲੀ, ਗਰਜ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਪੈਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉੱਚਾਈ ‘ਤੇ ਹੋਣ ਕਾਰਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੱਦਲਾਂ ਤੋਂ ਸੂਰਜੀ ਕਿਰਨਾਂ ਧਰਤੀ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਪਾਉਂਦੀਆਂ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰੰਗ ਕਾਲਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਨਮੀ ਅਚਾਨਕ ਵੱਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਹਵਾ ਦਾ ਦਬਾਅ ਘੱਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਾਲੇ ਸੰਘਣੇ ਬੱਦਲ ਅਸਮਾਨ ਨੂੰ ਢੱਕ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਜਾਂ ਬੱਦਲ ਫਟਣ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨਦੀਆਂ, ਨਾਲਿਆਂ ਅਤੇ ਢਲਾਣਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
