ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬੋਰਡ ਨੇ ਰੋਪੜ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਲਾਇਆ 5 ਕਰੋੜ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ
14 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ 5 ਕਰੋੜ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਾਉਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼, ਕੋਲੇ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਬੰਦ
(ਗਰਪ੍ਰਤਾਪ ਸਾਹੀ)
ਪਟਿਆਲਾ, 17 ਜੁਲਾਈ : ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਨੇ ਰੋਪੜ ਥਰਮਲ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਹੇਠ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਨ ਬੋਰਡ ਦੀ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹੋਈ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 7 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪਾਸ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇਕ ਆਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਬੋਰਡ ਨੇ ਪਲਾਂਟ ਨੂੰ “ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ” ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਹੈ। ਪਲਾਂਟ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ 15 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸੂਤਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਬੋਰਡ ਵਲੋਂ “ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ” ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੇ ਨਾਲ,ਪਲਾਂਟ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗਣ ਤਕ ਤਾਜ਼ਾ ਕੋਲਾ ਸਪਲਾਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ। ਪਲਾਂਟ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ 29 ਮਾਰਚ, 2025 ਨੂੰ ਪਲਾਂਟ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬੋਰਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਅਗਲੀ ਸੁਣਵਾਈ ਅਗੱਸਤ ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ। ਬੋਰਡ ਦਾ ਹੁਕਮ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਥੱਲੀ ਦੇ ਜਗਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਇਆ। ਉਸ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਸੀ ਕਿ ਪਲਾਂਟ ਤੋਂ ਉਡਦੀ ਸੁਆਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ, ਫ਼ਸਲਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਜਨਵਰੀ 2024 ਵਿਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਕ ਨਿਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ ਬੋਰਡ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਪਲਾਂਟ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਉਲੰਘਣਾ ਦੇਖੀ। ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸੁਆਹ ਦੇ ਡਾਈਕ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਪੱਕੇ ਬੰਨ੍ਹਾਂ ਅਤੇ ਲੀਕੇਟ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਜਾਂ ਇਲਾਜ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਦੀ ਅਣਹੋਂਦ ਕਾਰਨ ਸਤਲੁਜ ਵਿਚ ਸੁਆਹ ਦੀ ਸਲਰੀ ਦੇ ਲੀਚ ਹੋਣ ਦੀ ਉੱਚ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਸੁਆਹ ਦੇ ਟਿੱਬਿਆਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਭਗੌੜੇ ਨਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸੜਕਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹਾਲਤ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਖ਼ਤਰੇ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਦੇ ਛਿੜਕਾਅ ਜਾਂ ਟਾਇਰ ਧੋਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸੁਆਹ ਨਾਲ ਢੱਕੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ ਕਾਰਨ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੈਕੰਡਰੀ ਧੂੜ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬੋਰਡ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੇ ਸੁਆਹ ਉਤਪਾਦਨ ਅਤੇ ਵਰਤੋਂ ਡੇਟਾ ਵਿਚ ਵੀ ਅੰਤਰ ਪਾਏ ਜੋ ਕਿ ਮਾੜੀ ਰਿਕਾਰਡ ਰੱਖਣ ਜਾਂ ਜਾਣਬੁੱਝ ਕੇ ਗ਼ਲਤ ਰਿਪੋਰਟਿੰਗ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਲਾਨਾ 10 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੁਆਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਲਾਂਟ ਨਿਰਧਾਰਤ ਪ੍ਰਗਤੀਸ਼ੀਲ ਵਰਤੋਂ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਸਫ਼ਲ ਰਿਹਾ, ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਹੇਠਲੀ ਸੁਆਹ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੀ ਸੁਆਹ ਲਈ। ਪਲਾਂਟ ਦੁਆਰਾ ਸੁਆਹ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਲਗਭਗ 36 ਫ਼ੀ ਸਦੀ ਸੀ। ਆਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਲਾਂਟ ਰਿਜੈਕਟ ਲਈ ਨਿਊਟਰਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਟੈਂਕ ਵਿਚ ਕੋਈ ਸਰਗਰਮ ਰਸਾਇਣਕ ਖੁਰਾਕ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀ ਸਮੱਗਰੀ ਨੂੰ ਸਤਲੁਜ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਾਂਝੇ ਡਰੇਨ ਵਿਚ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਇਲਾਜ ਦੇ ਛੱਡਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਤੇਲ-ਪਾਣੀ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਜਾਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਨਹੀਂ ਦੇਖੀ ਗਈ ਜਿਥੇ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਟਰਾਂਸਫ਼ਾਰਮਰ ਤੇਲ ਅਤੇ ਭਾਰੀ ਬਾਲਣ ਤੇਲ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਹਰੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਵਿਰੁਧ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕਰਨਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, ”ਅਸੀਂ ਆਦੇਸ਼ ਵਿਰੁਧ ਅਪੀਲੀ ਅਥਾਰਟੀ ਨੂੰ ਭੇਜਾਂਗੇ। ਅਸੀਂ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਪਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਬੋਰਡ ਦੁਆਰਾ ਉਠਾਏ ਗਏ ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨਾ ਅਮਲੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਸੀ।’
